اندیشه ورزی

شناخت عوامل مؤثر بر یادگیری،جهت ارتقاء سطح عملکرد و پیشرفت درسی دانش آموزان، یک هدف اساسی در اغلب در پژوهش های تربیتی بوده است (1).بیشتر دانش آموزان با درک بهتر فرایند یادگیری می توانند عملکرد تحصیلی خود را بهبود بخشند (2).هر تدبیری که جریان یادگیری را سهولت بخشد، در واقع به یادگیری کمک خواهد کرد.تدابیری که این منظور ابداع شده با نام راهبردها یا استراتژی های شناختی نام گذاری شده اند(3).برای یادگیری عمیق تر،غیر از استفاده از راهبرد های شناختی،روش های دیگر نیز وجود دارندکه راهبرد های فراشناختی نامیده می شوند.راهبرد های فراشناختی به راه ها و هدایت و نظارت بر راهبرد های شناختی گفته می شوند.یادگیرندگهن ماهر به کمک راهبرد های شناختی به پیشرفت دست می یابند و با استفاده از راهبرد های فراشناختی نظارت می کنند تا پیشرفت خود را بهبود بخشند (4).شناخت،فرایندی است که در آن فراگیران از چگونگی استفاده از اطلاعات موجود برای رسیدن به هدف،تواناییی قضاوت در باره فرایند های شناختی در یک تکلیف خاص و چگونگی استفاده از رهبردها برای رسیدن به هدف ها،آگاهی داشته و درحین عملکرد،پیشرفت خود را ارزیابی می کنند(5).شناخت،قوی ترین پیشگوی یادگیری است(6) و آن را اولین مؤلفه ی مهم در یادگیری خودگردان دانسته اند و که شامل راهبرد های برنامه ریزی،بازبینی و اصلاح شناخت یا راهبرد های شناختی می شود(7).فراشناخت با یادگیری رابطه مثبت دارد (8).بین راشناخت حالتی و خود تنظیمی تحصیلی رابطه ی مثبت معنی داری وجود دارد.دانش آموزان دارای خود تنظیمی،از یادگیری بهتری برخوردارند (9).مطالعه ی فین (2008)رابطه مستقیم بین برسی خود و کنترل یادگیری را تأیید نمود (10).در این پژوهش تأثیر آموزش تفکر اندیشه ورزبر مهارت های فراشناخت حالتی دانش آموزان،مورد مطالعه قرار می گیرد.فراشناخت حالتی،نوعی از فراشناخت است که دارای چهار مؤلفه ی آگاهی،راهبرد شناختی،برنامه ریزی و برسی خود  است(9).اُنیل و عابدی (1996) مؤلفه ها را این گونه تعریف نموده اند؛آگاهی:واقف و آگاه بودن از مراحل در دست اقدام،راهبرد شناختی :داشتن شناخت یا راهبرد مؤثر جهت نظارت بر حوزه ها ی مستقل یا وابسته ی فعالیت های عقلانی،برسی خود:فرایند خود بازبینی برای کنترل دستیابی به هدف،برنامه ریزی :داشتن طرح و برنامه برای رسیدن به هدف(11).مهارت های استدلال،تولید اندیشه،فرضیه سازی باید در کانون اصلی توجه آموزش و پرورش قرار گیرد(12).هدف از اندیشه ورزی در آموزش و پرورش،رشد خودآگاهی و رهبری درونی دانش آموزان است